Wanneer gebruik je 'wordt' met een d?
De Nederlandse taal kent veel werkwoordsvormen die voor verwarring kunnen zorgen, vooral wanneer het gaat om het werkwoord 'worden'. Een veelgestelde vraag is: moet het 'wordt' met een d zijn, of zonder? De vorm 'wordt' met een d komt veel voor in de tegenwoordige tijd bij de tweede en derde persoon enkelvoud, zoals in 'jij wordt' of 'hij/zij wordt'. Hier wordt namelijk de stam van het werkwoord 'worden' gebruikt (dat is 'word') met daarbij een t.
Waarom twijfel je tussen 'word' en 'wordt'?
De verwarring ontstaat doordat er in sommige zinnen geen duidelijk onderwerp is, of het onderwerp volgt pas na het werkwoord. Denk aan een zin als 'Word jij later ook beroemd?'. Hier lijkt het alsof je 'wordt' met een t zou moeten gebruiken, maar dat klopt niet, want bij inversie – als het onderwerp achter de persoonsvorm komt – valt de t bij 'jij' weg. Je zegt dus: 'Word jij beroemd?', maar 'Jij wordt beroemd'.
Veelgemaakte fouten met 'wordt'
Een fout die vaak voorkomt, is 'hij/zij word' zonder t. De derde persoon enkelvoud krijgt in de tegenwoordige tijd altijd een t als uitgang: 'hij wordt', niet 'hij word'. Ook kan het fout gaan bij de gebiedende wijs. Je zegt 'Word wijs!', zonder t, omdat dit geen vervoegde vorm is maar een gebiedende wijs, die altijd zonder t is.
Is het 'dat word gevonden' of 'dat wordt gevonden'?
In de lijdende vorm gebruik je altijd de passieve vorm van 'worden'. Dus: 'dat wordt gevonden' is correct. Hier staat de derde persoon enkelvoud in de tegenwoordige tijd, dus er hoort een t achter.
Zo onthoud je het verschil makkelijker
Een handige tip om te bepalen of je 'wordt' moet schrijven met een t, is om het onderwerp te veranderen naar 'ik'. Als de zin dan logisch klinkt zonder t ('ik word'), dan weet je dat je met 'jij' of 'hij' een t nodig hebt ('jij wordt', 'hij wordt'). Zo kun je eenvoudig controleren of je het goed doet.
Samenvatting: wanneer schrijf je 'wordt'?
Gebruik altijd 'wordt' met een t als het onderwerp 'jij', 'hij', 'zij', of 'het' is in de tegenwoordige tijd en het onderwerp voor het werkwoord staat. Bij inversie kan de t soms wegvallen, zoals in 'Word jij beroemd?'. Oefening en bewustwording helpen je om de juiste vorm te gebruiken, en fouten te vermijden die veel mensen maken.
